Ushqimi, Dhe Rendesia e Ushqimit per Turpin e Njeriut
Të ushqyerit është një shkencë relativisht e re që studion se si të ushqehemi shëndetshëm. Ushqyerja është furnizimi i qelizave të trupit me materie (në formën e ushqimit), i domosdoshëm për vazhdimin e jetës.
Në trupin e njeriut, nga lindja deri në vdekje, faktorë të ndryshëm veprojnë nga mjedisi i jashtëm, më i rëndësishmi nga të cilët është padyshim ushqimi.
E rëndësishme: Ushqimi i përgatitur për dy është i mjaftueshëm për tre, dhe ushqimi i përgatitur për tre është i mjaftueshëm për katër!
Hulumtimi i mirëfilltë shkencor mbi ushqimin ka vazhduar që nga vitet 1960, dhe si rezultat kjo shkencë është gjithmonë në proces ndryshimi sepse udhëzimet që u dhanë një dekadë më herët vazhdimisht po ndryshojnë.
Mungesa e ushqimit për njerëzimin ka qenë gjithmonë problem, ku në shumë vende të botës me zhvillim të ulët ekonomik shfaqen sëmundje të ndryshme të kequshqyerjes, ndërsa në vendet perëndimore ushqimi paraqitet si tepricë dhe shfaqen sëmundjet e mbipeshes.
Në fillim, mjekët dhe shkrimtarët e lashtë grekë dhe romakë (Sokrati, Ciceroni, Hipokrati) lanë shkrime mbi ushqimin dhe shërimin e sëmundjeve të ndryshme.
Cilat janë lëndët ushqyese?
Çështje organike
1. Karbohidratet (sheqernat)
2. Yndyrnat (lipidet)
3. proteinat
4. Vitaminat
Lëndë inorganike
1. uji
Funksionimi i lëndës organike dhe inorganike
Ushqyesit kryejnë tre funksione themelore në trupin tonë:
1. Përbërësit ushqimorë që sigurojnë energji për metabolizmin e njeriut.
Përbërësit kryesorë dhe themelorë që sigurojnë energji janë karbohidratet dhe yndyrnat. Proteina mund të shërbejë vetëm si burim energjie në kushte të caktuara, ndërsa vitaminat, mineralet dhe uji nuk janë burim energjie.
2. Përbërësit ushqimorë që përdoren për rritjen, zhvillimin dhe rigjenerimin e trupit.
Ky grup përfshin të gjitha lëndët ushqyese, ku proteina të caktuara, ujë dhe minerale luajnë një rol të madh.
3. Ushqyesit, të cilat i përdorim për të rregulluar proceset metabolike dhe fizike (enzimat, hormonet), etj.
- Proteinat, vitaminat dhe mineralet janë rregullatorët bazë të materies. Nga cilat lëndë ushqyese dhe në çfarë përqindje fitojmë energji për aktivitete fizike dhe sportive. Sipas parimeve të përgjithshme të të ushqyerit në sport, nevojat strukturore të energjisë dhe nevoja të tjera metabolike në atlete duhet të plotësohen duke marrë 50-60-70% karbohidrate, 20-30% yndyrna dhe 10-20% proteina
- Proteinat, vitaminat dhe mineralet janë rregullatorët bazë të materies. Nga cilat lëndë ushqyese dhe në çfarë përqindje fitojmë energji për aktivitete fizike dhe sportive. Sipas parimeve të përgjithshme të të ushqyerit në sport, nevojat strukturore të energjisë dhe nevoja të tjera metabolike në atlete duhet të plotësohen duke marrë 50-60-70% karbohidrate, 20-30% yndyrna dhe 10-20% proteina
No comments:
Post a Comment